Aktualności

Plan historyczny Białystok. Lata 30. XX w.

Plan historyczny Białystok. Lata 30. XX w.

Nakładem Ośrodka Badań Europy Środkowo-Wschodniej został wydany historyczny plan Białegostoku, przedstawiający obraz miasta z końca lat 30. XX w. Autorem planu jest Tomasz Popławski, znany i doświadczony białostocki kartograf, od lat zajmujący się kartografią historyczną miasta. Podstawą powstania planu jest zwektoryzowanie i uczytelnienie graficzne planu miasta w skali 1:5.000 opracowanego w 1937 r. W trakcie blisko trzyletnich prac udało się wyodrębnić kilka tysięcy budynków z podziałem na obiekty drewniane i murowane. Z podobną pieczołowitością został odtworzony układ ulic i dróg, dziś już w większości nieistniejący (szczególnie w centrum Białegostoku). Ulice opisane są przedwojennymi nazwami. Dzisiaj, o ile w ogóle zachowały się, często mają innych patronów (np. Giełdowa- Spółdzielcza, Żydowska- Białówny, Polna- Waryńskiego) bądź często historyczne nazwy ulic są przeniesione w inne rejony miasta (np. ulice: Wileńska, Grodzieńska, Skidelska, Piłsudskiego i wiele innych).

Posiłkując się przedwojennymi księgami adresowymi, książkami telefonicznymi, materiałami pozyskanymi w Archiwum Państwowym w Białymstoku oraz innymi źródłami plan został uzupełniony o urzędy, szkoły, stowarzyszenia, służbę zdrowia, instytucje finansowe, obiekty kulturalne, redakcję gazet, fabryki z profilem ich działalności i wiele innych. Plan zawiera obiekty fabryczne z podziałem na: fabryki włókiennicze, garbarnie, wytwórnia wstążek, fabryki wyrobów metalowych, gwoździ i drutu, tartaki, fabryki dykty, mebli, fabryki chemiczne, huty szkła, kaflarnie, cegielnie, fabryki mydła, wytwórnie świec, wytwórnie oleju jadalnego, wytwórnie oleju przemysłowego, skład paliw płynnych, wodociąg, elektrownie, browary, rzeźnie, młyny, piekarnie, wytwórnie wód, wytwórnie słodyczy, wytwórnie makaronu, fabryki papierosów, gorzelnie. Obiekty użyteczności publicznej jak: urzędy, komisariaty policji, więzienia i areszty, sądy, stowarzyszenia (polskie i żydowskie), szpitale (polskie i żydowskie), pogotowia (polskie i żydowskie), apteki, zakład komunikacji miejskiej, wieże spadochronowe i ciśnień, hale targowe, łaźnie (polskie i żydowskie). Szkolnictwo reprezentowane jest przez: Seminarium Nauczycielskie, szkoły średnie, szkoły podstawowe, szkolnictwo żydowskie: Seminarium Rabinackie, Jesziwę, szkoły średnie, szkoły podstawowe świeckie i religijne. Ponadto: teatry (polskie i żydowskie), kina, hotele, redakcje gazet (polskie i żydowskie), banki i inne instytucje finansowe (polskie i żydowskie), restauracje, kawiarnie, poczty. Zaznaczone zostały wszelkie świątynie chrześcijańskie (katolickie, prawosławne, ewangelickie) oraz synagogi („tradycyjne” i reformowane) oraz cmentarze.


4 lata temu